Kolej w Bieniowie
 

           
     Za początek kolejnictwa w Bieniowie trzeba przyjąć datę 15.05.1875 r., gdy otwarto szlak kolejowy Żagań - Bieniów - Jasień (Sagan-Benau-Gassen), który pozwolił na ruch pociągów między Wrocławiem a Berlinem (Breslau-Berlin). Było to najkrótsze połączenie kolejowe z Berlina do Wrocławia, które wynosiło 329 km i było krótsze od dotychczasowego o 30 km. Magistrala ta wchodziła w skład Kolei Dolnośląsko-Marchijskiej i była, głównym i najszybszym połączeniem między Berlinem a Śląskiem.
10.11.1895 r. oficjalnie uruchomiono linię z Krzystkowic do Bieniowa (Christianstadt-Benau). Dzięki otwarciu tego odcinka Bieniów stał się "oknem na świat" dla mieszkańców Krzystkowic, mieli oni możliwość dostać się do Berlina albo Wrocławia, oczywiście z przesiadką w Bieniowie.
Rok później 01.09.1896 r. można już było dojechać do Żar (Sorau), dzięki temu połączeniu Bieniów stał się ważnym węzłem kolejowym, z którego pociągi rozjeżdżały się w 4 strony.
01.06.1897 r. uruchomiono dla ruchu osobowego, przystanek Benau Oberdorf (Bieniów Górny).
 Z powodu kosztownej budowy mostu na Bobrze, dopiero 01.08.1904 r. uruchomiono połączenie Zielona Góra (Grünberg) - Bieniów - Żary. Połączenie to umożliwiło "podłączenie" się do Odrzańskiej Magistrali Kolejowej.

W latach 1900 - 1902 kursuje przez Benau pociąg relacji Berlin - Budapeszt - Konstantynopol, gdzie w Budapeszcie część wagonów doczepiano do głównego składu "Orient Expressu". Był to tzw. "Kombinowany Orient Express".

 W latach 1916 - 1918 przez Bieniów kursował "Pociąg Bałkański"  (Balkanzug), był to niemiecki, luksusowy, interkontynentalny pociąg pośpieszny, relacji: Berlin - Wrocław - Budapeszt - Belgrad - Konstantynopol.
 Pociąg ten kursował w tym czasie, gdy zawieszono z powodu trwania I wojny światowej słynny "Orient Express". Po klęsce Niemiec "Pociąg Bałkański" został odwołany a na tory wrócił "Orient Express".

15.05.1936 r. przez Bieniów zaczął kursować superszybki pociąg "Latający Ślązak" (Fliegender Schlesier), przez Ślązaków nazywany "Latający Pieron" inna nazwa tego pociągu to "Latający Wrocławiak" (Fliegender Breslauer). Pociąg kursował na trasie Berlin - Wrocław - Bytom, a na odcinku Lubsko - Bieniów - Żagań osiągał prędkość ok. 160 km/h. Był to w tym czasie jeden z najszybszych pociągów na świecie, który podczas testów osiągał prędkość 205 km/h. Kursował do 21 sierpnia 1939 r.
 Dla porównania w 2005 r. tzw. prędkość handlowa na trasie Bieniów - Żary wynosi ok. 40 km/h.

Bieniów oprócz stacji głównej, posiadał także przystanek Bieniów Górny. Ostatni pociąg, zatrzymał się na tym przystanku 16.05.1953 r.
Niektórzy twierdzą, że istniał także przystanek Bieniów Dolny, jednak żadne źródła tego nie potwierdzają.
Przed wojną w budynku stacji znajdowały się poczekalnie i bar dla pasażerów.

 W czasie działań wojennych w latach 1944/1945 poważnym zniszczeniom uległa infrastruktura kolejowa, najpierw w wyniku nalotów alianckich, później podczas przechodzenia frontu a następnie przez wycofywujące się wojska niemieckie. W lutym 1945 r., w czasie walk o Benau na trasie Krzystkowice - Bieniów - Żary kursował pociąg pancerny.

 Po przejściu frontu, stacja w Bieniowie jak i cały węzeł kolejowy w naszym rejonie podlegał wyłącznie Rosjanom i pracował pod ich ścisłym nadzorem.
23.07.1945 r. w Żaganiu odbyło się spotkanie Poddyrekcji DOKP z Rosjanami, podczas której omówiono sposób przekazania posterunków kolejowych.
W sierpniu 1945 r. nastąpiło przejęcie obiektów i linii kolejowej przez Polaków, w Bieniowie stację z rąk Rosjan przejmował między innymi Kamelski Kazimierz, który w tym czasie mieszkał w naszej miejscowości.
27.08.1945 r.  - Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych we Wrocławiu "Okólnikiem nr IV/2.a/5/45" zmieniła nazwę stacji Benau na Benów.
19.12.1946 r.  - ukazuje się rozporządzenie ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych nadając  naszej miejscowości nazwę Bieniów.

Po II wojnie światowej magistralę kolejową przecina granica, następuje odbudowa szlaków. 5 listopada 1945 r. oddano do eksploatacji szlak Bieniów - Jasień - Gubinek, ale jest to już tylko linia lokalna.
1946 r. po odbudowie mostu na Bobrze, oddano szlak Bieniów - Zielona Góra.

Trasa Lubsko - Bieniów - Żagań to odcinek dawnej dwutorowej magistrali kolejowej. Na pierwszej powojennej mapie Polski WIG, Wojskowego Instytutu Geograficznego, szlak ten oznaczony jest jako "kolej dwutorowa". Odbudowano jeden tor a drugi stał się łupem wojennym, który rozebrano i wywieziono do Związku Radzieckiego.
 Szlak do Żagania otwarto dopiero 18.05.1952 r., zaczął tędy kursować pociąg relacji Legnica - Żagań - Bieniów - Lubsko.

      Mało osób wie, że w Bieniowie były dwa wiadukty kolejowe. Jeden, za nastawnią "Bn1", na trasie linii kolejowej Bieniów - Żagań, istniał do 1965 r.  i łączył drogę z Bieniowa Górnego do Złotnika. Wiadukt rozebrano na wniosek Komitetu Budowy Sali Gimnastycznej a pieniądze uzyskane ze sprzedaży złomu miały iść na ten cel. Decyzję podjęła Gromadzka Rada Narodowa, która w tym czasie istniała w Bieniowie (protokół I/65 z dnia 07.06.1965 r.).
Drugi wiadukt istniał na szlaku z Bieniowa do Zielonej Góry i łączył drogę z Bieniowa Górnego do Włostowa.
Do tej pory zachował się most kolejowy nad Szyszyną na szlaku z Bieniowa do Lubska.

    Stacja w Bieniowie posiada 3 perony, przy czym III peron posiada 2 tory. Posiadała też 2 rampy załadunkowe a w najszerszym miejscu 8 torów, w chwili obecnej 1 tor jest częściowo rozebrany.

     W 1946 r. Bieniów miał bezpośrednie połączenie z Zieloną Górą, Gubinkiem, Węglińcem oraz Lubaniem. W 1947 r. bezpośrednie połączenie z Wrocławiem, Katowicami i Jelenią Górą. 
20.05.1951 r. zaczął kursować pociąg relacji Żagań - Bieniów - Warszawa.
Od 28.05.1972 r. w Bieniowie zatrzymuje się pociąg pośpieszny relacji Szczecin - Jelenia Góra.
2.06.1996 r. w naszej miejscowości zatrzymują się pociągi pośpieszne relacji Żagań - Poznań.

   Już w 1946 r. w budynku stacji czynny był bar, co odznaczone było w "Urzędowym Rozkładzie Jazdy". Bar był czynny do około 1960 r.
W miejsce baru przenosi się biblioteka publiczna, która istnieje tu do sierpnia 1973 r.
Następnie dzięki uprzejmości zawiadowcy stacji z lokalu korzystają sportowcy, którzy nie mieli swojego pomieszczenia. LZS korzystał z tego pomieszczenia do 1992, gdy powstała nowa szatnia sportowa.

03.07.1993 r. -  zaczynają kursować weekendowe pociągi Lubuskiej Kolei Regionalnej, na trasie Czerwieńsk - Zielona Góra - Bieniów - Karpacz były to tzw. "srebrne cygara" lub "srebrne strzały".
    W 16.05.1995 r. zlikwidowano ruch pociągów pasażerskich relacji Żagań - Bieniów - Lubsko, co prawda w rozkładzie jazdy na lata 1995/96 możliwa była komunikacja na tym szlaku, ale była to zastępcza komunikacja autobusowa, którą szybko zawieszono. Obecnie na tej trasie odbywa się tylko ruch pociągów towarowych.

Pod koniec lat 90 zaczął się upadek znaczenia stacji w Bieniowie, zamknięto kasę biletową, zlikwidowano stanowiska dyżurnych ruchu a na koniec stanowisko zawiadowcy stacji.
27.05.2000 r. - po raz ostatni przez Bieniów odjeżdżają pociągi: popularny "Warszawski" relacji Żagań - Warszawa Wschodnia, pospieszny "Malta" relacji Żagań - Poznań Główny i osobowy Żagań - Stargard Szczeciński.

 21.07.2003 r. nastąpiła prezentacja szynobusu, który zatrzymywał się na wszystkich stacjach od Nowogrodu B. do Żagania. 
Od 2004 r. szynobusy oficjalnie kursują na trasie Żary - Bieniów - Zielona Góra.  

       Pierwszym zawiadowcą stacji w latach 1945 - 1948 był pan Niemczyk, później do 1954 r. Marian Begier, schedę po nim przejął Zbigniew Bogucki, który pracował tu do 1956 r. Następnie stanowisko objął A. Buzała. Najdłużej  w latach 1966 - 1982 na tym stanowisku pracował Edward Kaźmierczak. Po nim obowiązki zawiadowcy do 1985 r., pełnił Ryszard Wójcik a następnie Andrzej Ratajczak. Pierwszą kobietą a zarazem ostatnim zawiadowcą stacji w Bieniowie była Halina Bodzoń, która pełniła tę funkcję w latach 1986 - 2000.
Należy wspomnieć, że zawiadowcy stacji w Bieniowie podlegały np. Krzystkowice.

Na stacji pracowali też dyżurni ruchu miedzy innymi: Przypkowski Stefan, Cichy Zenon, Orłowski Władysław, Stawski Tadeusz, Michalski Adam, Górka Jan, Zadworny Mikołaj, Zapalski Mirosław, Grochowalski, Wilusz Zofia, Maciejczak Zofia.
 Pracownicy stacyjni: Jarosz Jan, Paprzycki Józef, Lubański Ryszard, Kaźmierczak Janina.
Na nastawni pracowali: Stawski Michał,  Wesoły Jan, Trzciński Józef, Kamelski Kazimierz, Migacz Feliks, Migacz Tadeusz, Kozubski Kazimierz, Chomont Eugeniusz, Kuczyński Ryszard, Ostrowski Józef, Ostrowski Zygfryd, Seidel Gerhard, Majerski Wincenty, Chmielowski Adam, Krzywiszyn Czesława, Bodzoń Jerzy, Błaszków Tadeusz, Ernestowicz Halina.
Na przejeździe kolejowym na Bieniowie Górnym pracowali dróżnicy: Żak Ewa, Drozdek Wanda, Stadnik Nela, p. Buczyńska, Muła Roman, Rozalia Gębicka.

Niedaleko stacji w budynku nr 6 mieściło się kierownictwo kolejowego odcinka drogowego. Po drugiej stronie stacji mieściło się schronisko odcinka drogowego, gdzie przebierali się robotnicy.
Odcinek Drogowy PKP powstał prawdopodobnie już w 1945 r. w miejsce istniejącego przed wojną Bahnmeisterei Benau. Pierwszą wzmiankę, którą udało się znaleźć w archiwum to 22.08.1946, kiedy to Zarząd PKP w Bieniowie - Oddział drogowy nr 23, otrzymał - 0.18 ha ziemi.
Teren działania Odcinka Drogowego w Bieniowie był dość rozległy. Sięgał od 142 do 165 kilometra, na szlaku Wrocław - Gubinek (od Żagania do Jasienia), oraz od 11 do 49 kilometra trasy Zielona Góra - Żary (od Buchałowa do Grabika).

Kierownicy odcinka drogowego: Misiek Ryszard, Kowalczewski Stanisław, Bleck Franciszek i Makaryk Kazimierz.
Pracownicy biurowi: Januszewska Franciszka, Domaradzka Halina, Rogoziecki Bogusław.
Toromistrzowie i pracownicy: Biniaś Bolesław, Grzelaczyk Józef, Gawłowicz Edward, Kulig Czesław, Kremis Edward, Gembara Michał, Ostrowski Kazimierz, Chomont Rudolf, Chomont Edward, Zakowicz Józef, Najbar Wawrzyniec,  Dziwiński Józef, Sobol Józef, Tabaczyński Władysław, Chomicz Józef, Lubański Tadeusz, Płoński Kazimierz, Kuros Bolesław, Kuros Zbigniew, Januszewski Andrzej.

W ramach reorganizacji Odcinek Drogowy rozwiązano w 1989 r.

Kolejarzy był tak dużo, że nie sposób ich wszystkich spamiętać.

Obecnie stacja jest nieczynna i pomału popada w ruinę. Czynne natomiast są dwie nastawnie, na których nastawniczowie kierują ruchem.

       W 2004 r. Rozporządzeniem Rady Ministrów ukazał się Dziennik Ustaw Nr 273 poz. 2704 z dnia 7 grudnia 2004, w którym ukazały się linie kolejowe, które ze względów gospodarczych, społecznych, obronnych lub ekologicznych mają znaczenie państwowe. Pod lp. 128, nr linii 275 znalazł się odcinek Wrocław Muchobór - Bieniów oraz lp. 156, nr linii 370 odcinek Bieniów -  Nowogród Bobrzański.
       W 2007 r. - ukazuje się Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 marca 2007 r. w sprawie wykazu linii kolejowych o znaczeniu państwowym, w którym niestety nie ma już Bieniowa.

01.05.2011 r. na stacji w Bieniowie zatrzymał się pociąg specjalny "Parowozem przez Wielkopolskę 2011".
24.09.2011 r. - obchody 165-lecia powstania "Berlinki", linii kolejowej Wrocław - Berlin.
Czerwiec 2012 r. - z powodu uszkodzenia wiaduktu, wstrzymano ruch pociągów towarowych na rasie Żagań - Bieniów.
08.09.2012 r. - pociąg specjalny "Piorun".
09.12.2012 r. - nowe bezpośrednie połączenie ze Zgorzelcem.
07.09.2013 r. - pociąg specjalny "Piorun".
28.09.2013 r. - pociąg specjalny z okazji obchodów 167-lecia "Berlinki". „Dieslem do Wrocławia”.
16.11.2013 r. - 14.12.2013 r. - uruchomiono nowe, weekendowe, bezpośrednie połączenie do Szklarskiej Poręby, ale z powodu uszkodzenia wiaduktu w Piechowicach, (po 10 dniach od uruchomienia tego połączenia) odcinek Piechowice - Szklarska Poręba wyłączono z ruchu. Na tym odcinku uruchomiono zastępczą komunikację autobusową.
15.12.2013 r. - Linia kolejowa nr 275 na odcinku Żagań - Bieniów - Lubsko "czasowo wyłączona z eksploatacji". Z czasem odcinek - Lubsko został całkowicie zlikwidowany.
14.12.2014 r. - na naszych torach pokazał się nowy przewoźnik Koleje Dolnośląskie.
11 - 13.05.2015 r. - W związku z pracami remontowymi na odcinku Żar - Bieniów, ruch pociągów odbywał się linią kolejową nr 275  Żagań - Bieniów, tj. linią, która od 2013 r. jest "czasowo wyłączona z eksploatacji".
13.12.2015 r. - nowe połączenie z Görlitz w Niemczech.

mk

O kolei w Bieniowie
Historia kolei... na torach w Bieniowie. Infrastruktura kolejowa.
Warto zobaczyć - stacja kolejowa
Most kolejowy

źródło:
          - "Rozwój sieci kolejowej w Polsce". Teofil Lijewski, Stanisław Koziarski. Warszawa 1995.
          - "Monografia Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Poznaniu - okres 1945 - 1992". Henryk Zięba. 1993.
          - "Wykaz Odległości Taryfowych Polskich Kolei Państwowych". 1946.
          - "Wykaz Odległości Taryfowych Kolei Żelaznych". 1948.
          - "Spis stacyj i przystanków Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych we Wrocławiu". 1945 r.
          - "Dziennik Taryf i Zarządzeń Kolejowych" - Organ Urzędowy Ministerstwa Komunikacji, nr 6 i 10. 1945 r.
          - "Zeitung. Vereins Deutscher Eisenbahnverwaltung", Tom 37. Verein deutscher Eisenbahn-Verwaltungen. 1897.
          - "Eisenbahn-verordnungs-blatt". Tom 20. Ministerium der Öffentlichen Arbeiten. 1897.
          - "Zeitschrift für Bauwesen". Jahrgang XLI. Berlin 1891.
          - Urzędowe, Sieciowe i Rejonowe Rozkłady Jazdy PKP, z różnych lat.
          - wspomnienia byłych i obecnych mieszkańców Bieniowa.
        

Strona główna