Epitafia
Kościoła Parafialnego p.w. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Bieniowie

 

Niemym śladem historii Bieniowa są epitafia, które znajdują się na ścianach kościoła parafialnego.
Nazwiska osób na epitafiach, które znajdowały się przed wojną:

1/ Erasmus Hes (zmarł w 1566)
2/ Eva Steinichin (zmarła 1609)
3/ Caspar Hes (zmarły w 1612) i jego żona Eva z domu Steinichin
4/ Heinrich Hesse (zmarły 1619)
5/ Pastor Tobias Usäus (Uhse) (zmarł w 1678)
6/ Podwójna płyta, pastor Michael Gebhard (zmarły 1648) i jego żona Dorothea Elisabet z domu Lorenzin (1654 - 1701) oraz pastor Pastor Gottlieb Barth (zmarł w 1710)
7/ Pastor M.Georg Gregor Francisci (1741)
8/ Pastor Balthasar Abraham Petri (1701 - 1793) oraz jego żony: Susanna Dorothea Mehner (1725-1794), Christiana Dorothea (1717-1775).
9/ Johanne Friederike Petri (1754-1804), żona pastora Christophera Petri.

Dwie najstarsze płyty opisane są za pomocą alfabetu łacińskiego, pozostałe gotykiem.

Na południowej ścianie kościoła znajduje się podwójna tablica nagrobna pastora Adama Cunradi i jego żony Anny Gebhartin


Adama Cunradi  i żona Anna Gebhartin

Z lewej strony napis:
Adam Cunradi
zasłużony Pastor kościołów urodzony w 1564 roku w Żarach z ojca Benedykta Cunradi burmistrza i matki Aurelii z domu Buesser. Studiował we Frankfurcie i Wittenberdze. W 1594 roku wstąpił do diakonatu dworskiego w Żarach, a od 1596 roku był tutejszym pastorem przez 39 lat. Zasnął w Jezusie 18 lipca 1633 roku, gdy żył w stanie wdowim 5 lat, miał 69 lat.

Łukasz: z. U: 29.30.31

Teraz o Władco, pozwól odejść słudze Twojemu w pokoju, według Twojego słowa.

 Z prawej:
Wielce zacna i cnotliwa Pani Anna Gebhartin która przyszła na ten świat w roku 1568 roku z Pana Georga Gebharten kupca w Żarach i żony Anny Gunterin, gdy została wychowana we wszystkich chrześcijańskich cnotach, wstąpiła w roku 1595 w święty związek małżeński z Panem Cunradi. Zasnęła w Jezusie w roku Pańskim 1628, gdy osiągnęła 60 lat.

"Sprawiedliwi będą zabrani przed nieszczęściem"

Pośrodku:

Żyli w zgodnym małżeństwie 33 lata i spłodzili dzięki Bożemu Błogosławieństwu 3 synów i 4 córki i czekają na zmartwychwstanie.

 

Na wschodniej ścianie kościoła znajdują się płyty nagrobne rodziny Hesse, pierwsza od lewej to epitafia Caspara Hesa i Evy Stanischin
 


Caspar Hes i Eva Stanischin
 

Mało czytelna płyta nagrobna rodziny Hesse, która w XVI - XVII wieku dzierżawiła dobra w Bieniowie. U góry widoczna data 12 grudnia 1612, jest to data śmierci Caspara Hesa, który zmarł w wieku 57 lat. Poniżej nazwisko panieńskie żony Stanischin, która zmarła w wieku 53 lat. Byli małżeństwem 34 lata i mieli 4 synów oraz 13 córek: Anna, Elisabeth, Johannes, Eva, Heinrich, Dorothea, Caspar, Maria, Margretha, Barbara, Friedrich, Margretha, Ursula, Helena, Sidonia, Ursula oraz jedna z córek, która zmarła zaraz po porodzie.


Na dole znajdują się herby rodzinne.

 

Obok znajduje się płyta Evy Hesse z domu Stanischin


 Eva Hesse z domu Stanischin, zmarła w 1609 roku.

Tu spoczywa w Chrystusie spokojnie i cicho, zgodnie ze szczególną wolą Bożą szanowna bogobojna matrona Eva Steinischin, korona i ozdoba swojego majątku. Przybyła z Reischenbach, pochodziła z prastarego rodu Lielichen, jak jej małżonek. Poślubiona została panu Casparowi Hesse dziedzicowi Bieniowa (Banawe), z którym żyła zgodnie z wolą Bożą 34 lata. Była matką 17 dzieci. Uczciwie urodziła synów i łagodne córki. Z tego sześcioro zmarło w Bogu. Chrystus zapewnił im niebo. Pozostała jedenastka jeszcze żyje. Boże zechciej dać im obfite błogosławieństwo. Żyła 53 lata.

Pod spodem data 1610 oraz arabeska, stylizowany ornament roślinny wywodzący się ze starożytnej sztuki hellenistyczno - rzymskiej.
Wyryte bluszcze symbolizują trwałości, wierności i nieśmiertelność.

 

Heinrich Hesse


Heinrich Hesse, zmarł 1619 roku.

Roku Chrystusa 1619 w dniu 7 lipca o godzinie 6 po południu zasnął łagodnie w błogosławieństwie, w prawdziwym uznaniu Jezusa Chrystusa szlachetny, czcigodny i dostojny pan Heinrich Hesse - dziedzic, lennik i wasal majątku rycerskiego w Bieniowie (Benaw). Żył ze swoją gospodynią, wielce szanowną i cnotliwą małżonką Catherinen Meuerin, niestety bezpotomnie, przez 5 lat, 7 tygodni i 2 dni. Pochowany został w wieku 36 lat, 19 tygodni i 4 dni, dnia 17 lipca. Boże daj mu w sądny dzień radosne zmartwychwstanie.

Tak mówi Pan: "Oto otwieram wasze groby i wydobywam was z grobów..."
Ezechiel 37.

Błogosławieni, którzy umierają w Panu.


U góry widoczne płaskorzeźby aniołów, które trzymają herb rodziny Hesse, a w drugich rękach klepsydrę i czaszkę, symbole mijającego czasu i nieuchronnej śmierci.
Stylizowana rama, w koło postacie aniołów, które symbolizują duchowość. Postać z krzyżem z lewej strony to alegoria Wiary.

 

Najstarsza, uszkodzona  w górnym lewym rogu płyta Erasmusa Hesa.


Erasmus Hes, zmarł w 1566 roku

Proszę Cię mój drogi chrześcijaninie, abyś zechciał stanąć na chwilę w ciszy i przeczytał krótkie rymy wykute w tym kamieniu. Erasmus Hes szanowany mąż pochodzący ze starego rodu leży tutaj i śpi w całkowitej ciszy zgodnie z wolą Boga Ojca. Żoną jego była Pulcherin, żył z nią siedemnaście lat. Spłodził w małżeńskim łożu córki i synów, którzy jako rodzeństwo dobrze się sprawują. Najpierw Erasmus, potem Johan, Casparum, Baltazern, a potem Melchern i Nikoln, tych sześciu jako prawdziwie chrześcijańska małżeńska latorośl. Elisabeth i Dorothe, którym się dobrze powodzi bez wszystkich, gdy jeden tu a drugi tam. Wszyscy się sami utrzymają. Casparus Hes kupił dobra na siedzibę dziedziczną i z dziecięcego szacunku naprawia miejsce pochówku swojego kochanego ojca, jak przystoi wdzięcznemu synowi. Niech ród Hesów Bóg pomnaża, błogosławi na duszy, ciele, majątku oraz honorze. Tak przodkom zmarłym przed laty i nam Boże bądź łaskawy i daj radosne zmartwychwstanie. Wspomóż Jezu, abyśmy przez Twoją mękę Szczęśliwie rozstali się z tym padołem łez i nędzy do Ciebie w dolinę szczęścia Amen. W imię Boga 1566. Jego wiek to 56 lat.

 

Na ścianie wschodniej, pierwsza od prawej to epitafia pastora Georga Francisci


Pastor Georg Francisci

Tu spoczywa w Bogu życzliwy i wielmożny pan Georg Giescor Francisci, wielce zasłużony 30-letni tutejszy Pastor urodzony 7 sierpnia 1672 roku z pana Martina Francisci, wielce merytorycznego superintendenta w Muscau oraz pani Catherinen Strinin. W 1684 roku udał się do szkoły w Budziszynie, w 1690 roku na sławny Uniwersytet w Lipsku. Studiował tam filozofię i teologię przez 4 i pół roku. Podróżował do Holandii i Anglii i wrócił szczęśliwie do domu. Uczył od 1693 do 1708 roku szlachtę i inną wytworną młodzież. Od 1708 roku był pastorem w Krzystkowicach. Od 1709 roku pastorem w Pietrzykowie i od 1711 w Bieniowie. Ożenił się 7 lutego 1703 roku z panną Chrystiane Dorothea Miliusin córką Martina Mili, pastora z Podrosche, średnią córką. Żyli szczęśliwie w małżeństwie przez 28 lat i spłodzili dzięki Bożemu Błogosławieństwu trójkę dzieci: syna i dwie córki. Zasnął w swoim wybawicielu Jezusie 26 lutego 1741 roku, zaraz w niedzielę Reminiscere, po południu, o wpół do piątej. Głosił kazania na urzędzie przez 33 lata, w wieku 69 lat. Oczekuje tu na zmartwychwstanie na ziemi. Jego pamięć zostanie błogosławiona.


U góry widoczny cherubinek trzymający w jednej ręce kielich kapłański, w drugiej kamienne tablice z 10 przykazaniami.
Na dole płyty leżąca klepsydra symbol zatrzymania czasu i śmierci.
Do lat 70' XX w. płyta osłonięte była swoistym daszkiem.

 

Na ścianie północnej obok drzwi do zakrystii znajduje się płyta pastora Tobiasza Usäus


Pastor Tobias Usäus (Uhse)

Nieczytelna płyta, u góry słabo widoczne Tobias Usäus, poniżej data urodzin 1598. 1634 Pastor w Bieniowie (Behnau). Widoczne nazwiska żon Pastora: Teodora Żahnin i Sidonia Schäfer. Na koniec zatarta data śmierci 13.08.1678 i liczba 45, która mówi o ilości lat przepracowanych w Bieniowie.

Najbardziej zniszczona płyta nagrobna, ładna rama, w której rogach znajdują się płaskorzeźby aniołów, pod spodem czaszka, symbol nieuniknionej śmierci i marności życia na ziemi.

 

Przy drzwiach wejścia do kościoła znajduje się podwójna płyta pastorów: Michaela Gebharda i Gottlieba Bartha


Pastor Michael Gebhard i Pastor Gottlieb Barth

Tu spoczywają  w Bogu i jednym grobowcu, oboje nierozłączni w śmierci ... Michael Gebhard wierny i pilny duszpasterz, który urodził się w Bieniowie (Behna) 11 kwietnia 1684 roku z pobożnych rodziców z Żar. Nauczał dokładnie od niezależnego preceptora w Żarach, Berlinie, Wrocławiu, Wittenberdze i Lipsku w dobrych naukach, językach orientalnych i w rozumieniu Boskich tajemnic. Od 20 kwietnia był zastępcą, a dnia 28 kwietnia 1679 roku został ordynariuszem. Pełnił swą służbę 23 lata, również tak długo żył w stanie małżeńskim i w nim spłodził 5 córek i syna. Zmarł w 53 roku swojego życia... został pochowany w ziemi

Pani Dorothea Elizabeth z domu Lorenzin, która urodziła się 10 lutego 1654 roku z rodziców Atlen i Landsberg...

Podobnie jak wszyscy poczciwi chrześcijanie po napomnieniu tym bardziej powinni pamiętać o swoich nauczycielach, którzy głosili im Słowo Boże. Również ta płyta została wzniesiona przez tutejszych. Jest to pan Gottlieb Barth, który urodził się 19 grudnia 1672 roku, ojcem był  Gotthard Barth - mieszczanin, szanowany sukiennik, a matką pani Maria Barthin z domu Kahle. Po skończeniu szkoły w Gubinie kontynuował w gimnazjum berlińskim, 1693 roku udał się na Uniwersytet w Królewcu, gdzie studiował 2 lata. Potem w roku 1699 roku przeniósł się do akademii w Wittenberdze. 2 lata tam pilnie studiował. 6 grudnia 1706 roku był kaznodzieją w Sieniawie Żarskiej. 6 grudnia 1707 roku został pastorem w Bieniowie. 24 października 1708 roku ożenił się z Anną Marią, córką pastora Michaela Gebharda z Bieniowa...


Dół płyty zatarty, nie do odczytania, na dole herb rodzinny.

 

Wewnątrz kościoła przed głównym ołtarzem znajduje się płyta nagrobna pochodząca z XVI wieku

.

 Widoczny wyryty kielich wskazuje, że chodzi tu o duchownego, najprawdopodobniej księdza katolickiego. Musiała to być zasłużona osoba, może to być proboszcz Johenne Bele, który wyremontował kościół w 1481 roku, a który w 1502 r. określany był jako „plebanus sive rector ecclesiae parochials" w Behnen.
 

Do dnia dzisiejszego nie zachowały się epitafia rodziny Petrii:

 - Balthasar Abraham Petri (1701 - 1793) oraz jego żony: Susanna Dorothea Mehner (1725-1794), Christiana Dorothea (1717-1775).
- Johanne Friederike Petri (1754-1804), żona pastora Christophera Petri.


Lata 70' XX w. przy schodach wejściowych na chóry, znajdują się najprawdopodobniej epitafia rodziny Petri.
 

foto: mk

Tłumaczenia napisów z epitafii w wykonaniu Urszuli Sęk oraz własnym.
 

Zobacz:
- lista pastorów
- kościół parafialny

Strona główna Galeria zdjęć O Bieniowie Ogłoszenia Wydarzenia Napisz do nas