Państwowe Gospodarstwa Rolne

W 1946 r. - na bazie wcześniejszych poniemieckich majątków ziemskich powstały Państwowe Nieruchomości Ziemskie, które przejęłyŻniwa, około 1950 r. wszystkie dotychczas nierozparcelowane ziemie, a ich zadaniem była opieka nad przejętymi gospodarstwami oraz prowadzenie działalności rolniczej.
Pierwszym kierownikiem Państwowych Nieruchomości Ziemskich, a później PGR-u był Michał Roszak, który przybył do Bieniowa 24 września 1946 r. w dniu swoich urodzin.
 Początki były trudne, p
raca niełatwa a czasami też niebezpieczna,  pola przez rok nie były uprawiane, a na polach miny i niewybuchy. 
Ludzie pracowali na maszynach niemieckich, które często wymagały naprawy. Z kilku  uszkodzonych  snopowiązałek zrobiono jedną sprawną.
Z UNRRY otrzymano bydło oraz ciągniki z pługami. (UNRRA - organizacja utworzona przez Narody Zjednoczone w celu udzielenia pomocy, krajom, które dotknęła wojna).
Jeżdżono na Fordach, Fordsondach i Farmallach, pan Kacieja jeździł na ciągniku z metalowymi kołami, który osiągał prędkość 4 km/h.
Do 1947 r. główną siłę roboczą stanowili Niemcy, którzy pracowali wspólnie z Polakami.
Traktorzystami byli m.in. W. Czuba, T. Słowik, J. Zapalski, M. Zapalski, J. Kacieja, M. Aczkasowski, Z. Kowalczyk, W. Kochanowski, J. Libertowski. Także panie próbowały swych sił na traktorach np. K. Roszak i A. Czuba.
Brygadzistą był pan Baran, później I. Bielski, magazynierem S. Czacharowski. W PGR pracowali także państwo Gwoździowie, Ostrogowie, Petrykowscy, Bożkowie, Szatanikowie, Jeremiczowie, B. Adach, J. Błoński i wielu innych. 
Nie wszystkim podobało się w Bieniowie, więc rotacja pracowników była duża.

Stałe zajęcia miały osoby, które zajmowały się bydłem i końmi, pozostali przychodzili na apel, gdzie rozdzielano pracę.
Omłoty zbóż wykonywane były na polu, bezpośrednio przy stogu a młocarnia napędzana były za pomocą maszyny parowej.
Przy żniwach albo wykopkach pomagały kobiety, które zazwyczaj zajmowały się domem. Do sezonowych prac przyjeżdżali także żołnierze.

 W 1946 r. zapamiętano jako rok głodu za sprawą plagi myszy, które zjadły zboże na polu tak, że nie był co kosić. Ludzie nie mogli sobie dać z nimi radę, aż w końcu pomogła natura, przyszły ulewne deszcze i skończyła się plaga gryzoni. 
 

1 stycznia 1949 r. weszła w życie Ustawa o utworzeniu Państwowych Gospodarstw Rolnych, a same gospodarstwa zostały utworzone 12 lutego 1949 r.

W Bieniowie po raz pierwszy w Powiecie Żarskim zasiano rzepak. Plon był udany, ale żeby go zebrać, trzeba było użyć kos.

W latach 50' powstaje brygada budowlano - usługowa. Kierownikami brygady był między innymi S. Sobański, E. Zadorecki, S. Śpiewak. 

Na początku lat 50' wybudowano 4 budynki dla pracowników. Początkowo nie było do nich drogi dojazdowej, ludzie grzęźli w błocie i glinie, a ponieważ w tym czasie trwała wojna koreańska, więc skojarzono te fakty i osiedle te nazwano "Koreą". Nazwa ta funkcjonuje do dzisiaj.

Pierwsze kombajny.W latach 1956 - 57 w budynku na "Korei" mieściło się przedszkole sezonowe, które funkcjonowało od wiosny do jesieni, a kierowniczką była Wanda Błońska.

W 1963 r. PGR otrzymał nowe Ursusy oraz czeskie Zetory.
W 1965 w pałacu powstaje klub - świetlica, która znajduje się na pierwszym piętrze. Działalność klubu nie trwała długo, z powodu remontu szkoły udostępniono świetlicę uczniom.
We wrześniu 1966 r. ponowne otwarto świetlicę, którą opiekuje się pani Roszakowa. W świetlicy znajdował się czarno-biały telewizor, bodajże drugi w Bieniowie, więc wieczorami ludzie się schodzili. Można było pograć w szachy czy warcaby, obejrzeć wystawę rękodzieła, wysłuchać różnych wykładów lub po prostu napić się kawy czy herbaty.

W 1968 r. - klubo-kawiarnia, zostaje przeniesiona do budynku znajdującego się naprzeciwko pałacu. Początkowo Klub "Ruch" prowadzi M. Zaleszczak, ale już rok później, klub przejmuje pani M. Kochanowska. W 1977 r. klub wygrywa telewizor kolorowy, co jest nie lada atrakcją w tym czasie. Klub współpracował z Radą Klubu, Biblioteką, Szkołą, LZS,  ZSMP i ZMW.
O działalności klubu można przeczytać na tej stronie oraz tutaj.

1967 r. PGR posiada ogółem 609 hektarów, w tym 533 ha ziemi ornej, 30 ha pastwisk trwałych i 17 ha łąk.

Po żniwach w „Majątku” organizowano dożynki, uroczystości odbywały się przed pałacem. Były tradycyjne wieńce i przyśpiewki. DzieciLata 60' dostawały trochę słodyczy, a starszych zapraszano do pałacowej świetlicy.
W późniejszym czasie, dożynki organizowano w świetlicy wiejskiej.
Odbywały się też „polne dożynki”, po skoszeniu ostatniego zboża, wręczano dyrektorowi, który był obecny, kłosy zbóż i od razu na polu cieszono się z zakończonych żniw.

W latach 70 – zakupiono Autosan H100, którym organizowano wycieczki dla pracowników i ich rodzin.

W 1972 r. zakład w Bieniowie podlega PGR-owi w Żarach. Nowa nazwa zakładu: "Państwowe Gospodarstwo Rolne w Żarach. Przedsiębiorstwo Wielozakładowe. Zakład Bieniów".

Pod koniec 1976 r. Brygada Budowlano - Usługowa zostaje przeniesiona do Lipinek Łużyckich.

Około 1977 r. powstaje Łużycki Kombinat Rolny. Zakład Rolny Żary. Gospodarstwo Bieniów.

W 1979 r. powstaje Ferma Krów, w tym samym roku wybudowano 2 bloki mieszkalne przy ul. Górnej, był też w planach trzeci blok, ale z powodu braku funduszy wstrzymano się z budową.

Około 1980 r. - powstaje: "Kombinat Państwowych Gospodarstw Rolnych w Żarach. Zakład Rolny w Bieniowie".

W latach 80' w PGR posiada około 1400 h ziemi i zatrudnia w sezonie do około 120 osób.

Około 1989 r. gospodarstwo podlega pod Zieloną Górę. Nowa nazwa zakładu to: "Przedsiębiorstwo Rolno-Przemysłowe "PZZ" w Zielonej Górze". Zespół Rolny w Żarach z/s w Bieniowie".

PGR w Bieniowie przede wszystkim zajmował się hodowlą trzody chlewnej i bydła, uprawiał też zboża oraz buraki cukrowe, ale praktycznie wszystko wykorzystywał na pasze dla zwierząt.

Po przejściu na
gospodarkę rynkową na podstawie ustawy z 19 października 1991 roku następuje likwidacja Państwowych Gospodarstw Rolnych. Ostatecznie PGR miano rozwiązać do 31 grudnia 1993 r.

W 1991 r. istnieje Przedsiębiorstwo Rolne w Bieniowie, którego dyrektorem jest Janusz Gonia. W skład przedsiębiorstwa wchodzą: Zakład Rolny Bieniów, Lubanice, Żary, Olszyniec i Miłowice.

W 1993 r. powstaje Gospodarstwo Rolne Skarbu Państwa w Bieniowie, które przejmuje majątek po byłym PGR. Tymczasowym Zarządcą zostaje Janusz Gonia.

W 1996-97 r. istnieje Gospodarstwo Nadzoru i Administrowania Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa. Bieniów z/s w Grabiku a Administratorem Gospodarstwa zostaje Andrzej Hyjek, następnie gospodarstwo zostaje przejęte przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa.
Ostatecznie były PGR w Bieniowie został zlikwidowany w 1997 r. a ostatnią osobą, która została zwolniona, była pani Elżbieta Stachowska, która pełniła tu funkcję magazyniera.


Kierownicy i dyrektorzy PGR:

W latach 1946 -1950 Roszak Michał
                1950 -1952 Wojciechowski Florian
                1952 -1955 Wójcik Andrzej
                1955 -1956 Leśniewski Stefan
                1956 -1957 Dziubek Stanisław
                1957 -1968 Roszak Michał
                1969 -1972 Zenker Roman
                1972 -1974 Sójka Zygmunt
                1974 -1976 Mikołajewicz Andrzej
                1976 -1978 Tomasiak Bolesław
                1978 -1981 Kryger Włodzimierz
                1981 -1986 Grajnert Stanisław
                1986 -1989 Czaja Czesław
                1989 -1991 Mirzyński Jerzy
                1991 -1994 Janusz Gonia

mk

 

 


Pan Roszak dogląda prac ...bryczką...

...na oklep...

...i dwukółką.

1949 r. - przed pałacem

1949 r. - na traktorach M. Kochanowska i J. Gwóźdź.
W tle, zniszczony budynek, odbudowany na początku lat 50'.

1949 r. - w ogrodzie prze pałacem.

1949 r. - za kierownicą K. Roszak.

Omłoty, za kierownicą p. Czubowa, pierwszy od prawej p. Lebisch, drugi M. Roszak.

Rok 1956-57.W budynku na "Korei" mieści się przedszkole sezonowe.
Dorośli - górny rząd od prawej: Kierowniczka Wanda Błońska, pomoc Marianna Ostroga,
kucharka Pani Czubowa, Helena Błońska.

1.04.1948 r. - umowa W. Kochanowskiego, podpisana przez kierownika M. Roszaka.
 

Około 1960 r. - Jasiu na ciągniku Lanz Bulldog.
 

1963 r. Pismo - zmienia się nazwę stanowiska "kierownik" na "dyrektor".

1958 r. - w PGR, na podwórzu.
 

Lata 60'. Na podwórzu.
 

Lata 60'. Dożynki. Wieniec przyjmuje M. Roszak, z tyłu p. Sambor (księgowy).

Lata 60'. Dożynki w pałacowej świetlicy. Państwo Gontarzowie, K. Roszak, B. Adach.

Lata 60'. Dożynki. Pan M. Roszak, pan Olkiewicz.

Lata 60'. Dożynki. Państwo Gwoździowie, pani Bożkowa, z tyłu M. Świątkowski.

Lata 60'. Dożynki. Państwo Błońscy, Czaińscy, Pacynowie.

Lata 60'. Z tyłu późniejsza kawiarnia.
Między innymi: M. Kochanowska, K. Roszak.

Lata 60'. Widok na magazyn i budynek mieszkalny.

Lata 60'. Widok na oborę.

Lata 70'. Chlewnia.

Lata 70'. Chlewnia.

Lata 60'. Między innymi p. Bożkowie.

Lata 70'. Żniwa. Przerwa na posiłek.
Między innymi: W. Kochanowski, p. Skweres.


Żniwa. Przed kombajnem p. Zapalski.

Około 1987 r. "Polne dożynki"

Około 1987 r. Zakończenie żniw.
C. Czaja przyjmuje kłosy zbóż.

Około 1987 r. "Polne dożynki"

Około 1988 r. Dożynki na świetlicy wiejskiej

Około 1990 r. - wyróżnieni.

"Bez Kapeli" z J. Mirzyńskim.

Około 1990 r. Powrót z żniw.

Opryski samolotem.

Około 1990 r. Zakończenie żniw.

Pieczątka PGR z 1970 r.

Pieczątka z 1972 r.

 
Pieczątka z 1974 r.

Pieczątka z 1977 r.

Gospodarstwo Rolne - pieczątka z 1981 r.

Zakład Rolny - pieczątka z 1983 r.

Pieczątka z 1986 r.

Pieczątka z 1990 r. - z/s w Bieniowie

Zakład Rolny w Bieniowie - pieczątka z 1991 r.

Przedsiębiorstwo Rolne - pieczątka z 1992 r.

G. R. Skarbu Państwa - pieczątka z 1994 r.

Pieczątka Nadzoru z 1997 r.


 

 

Uwaga: mogą występować pewne różnice w latach pracy poszczególnych kierowników, jeżeli ktoś posiada jakieś dokumenty, potwierdzające inne daty proszę o kontakt.
Podziękowania dla pani Uli, pani Eli oraz państwu Marii i Waldemarowi za udostępnienie zdjęć i dokumentów.
 

Źródło:
- "Ślady w pamięci. Wspomnienia osadników z Parafii Bieniów". Bieniów 2006.
- wspomnienia byłych i obecnych mieszkańców Bieniowa.
- dokumenty oraz świadectwa pracy poszczególnych osób.
- dokumenty Rady Sołeckiej.

 


Strona główna