Gustav Heinze

Organmistrz z Benau

Budowniczy organów z Bieniowa
 

Friedrich Ernst Gustav Heinze urodził się 9.10.1874 r. w Benau i tu uczęszczał do miejscowej szkoły.

Rodzicami Gustawa byli: Gottlieb Ernst Heinze  (ur. 23.08.1842 w ​​Benau)  i Johanne Caroline Auguste z domu Rattke (ur. 21 marca 1843 Guhlen, zm. 24.10.1912 w Benau)

Dom rodzinny Heinze znajdował się przy Oberdorfsraße 99, gdzie rodzice mieli małe gospodarstwo.
W swoim domu rodzina Heinze miała warsztat tkacki, gdzie na krosnach robili tkaniny stołowe i pościelowe, a także koszule dla oficerów.
Dodatkowym źródłem utrzymania była mała pasieka. Gottlieb był też członkiem rady szkolnej w Bieniowie.

Mieli 3 synów: Ernst August został mistrzem kowalskim i otworzył kuźnię niedaleko domu rodzinnego, drugi syn posiadał w Bieniowie sklep kolonialny oraz prażalnię kawy.
Co do Gustava rodzice nie byli zdecydowani, jakiego ma się uczyć zawodu. Zasięgnęli radu u pastora Albrechta z Bieniowa, który przekonał ich żeby Gustav został organmistrzem – budowniczym organów.

Gustav Heinze w latach 1889-1892 uczył się u organmistrza Uebe w Neuzelle.
Po ukończeniu nauki pracował u organmistrza Herrmanna Stillera we Wrocławiu, a stamtąd pojechał do Weißenfels, gdzie szkolił się u słynnego organmistrza Friedricha Landegasta.
W 1894 r. pracował u Wilhelma Sauera, który był królewskim nadwornym organmistrzem. Tym sposobem miał szczęście współpracować przy budowie organów dla Kościoła Pamięci Cesarza Wilhelma w Berlinie (Kaiser Wilhelm Gedaechtniskirche).

Pod koniec 1895 r. pracował u organmistrza Wilhelma Rühlmanna w Zörbig koło Halle, aż do 1896 r. gdy został powołany do wojska.

Po służbie wojskowej podjął pracę w firmie Schlag & Söhne w Schweidnitz (Świdnica), gdzie już samodzielnie budował duże organy.

 24.10.1901 r. ożenił się z Marią Idą Hedwigą Kayser, z którą miał  4 dzieci, 3 synów: Reinholda, Lothara i Günthera oraz córkę Friedę. Wszyscy synowie poszli w ślady ojca i zostali organmistrzami.

 W 1904 założył firmę w Sorau przy Auenstraße 36. Dzisiaj jest to ul. Bohaterów Getta, później w tym miejscu znajdował się Elektrometal.
Pomocną dłoń podał mu Pastor Albrecht, zamówił u niego nowe organy dla Weißig (Wysoka), Kr. Crossen. Organy sprawdził i odebrał 27.06.1904 r. profesor Paul Blaumenthal, dyrektor muzyczne we Frankfurcie n. O., który pochwalił pracę mistrza.

Dzięki praktycznym i unowocześnionym przez Heinzego maszynom do obróbki drewna w marcu 1906 roku był w stanie sprostać każdemu wymaganiu, jego nowe maszyny pracowały z największą precyzją i dokładnością.
W Jego zakładzie o powierzchni 300 m² pracowało około 30 dobrze wyszkolonych pracowników.

Gustaw Heinze stał się zapracowanym i zamożnym człowiekiem.

W późniejszym czasie otworzył filie w Weißenfels i Kolbergu (Kołobrzeg).

W czasie wojny zakład został przejęty przez zakłady zbrojeniowe Focke-Wulf.

08.03.1945 r. została zabita żona Gustava, Hedwiga. Po zakończeniu wojny cała rodzina musiała wyjechać.

Gustav Heinze ostatnie miesiące spędził w Rudolstadt w Turyngii, gdzie zmarł 23.01.1949 r.

W 1946 r. jego syn Lothar przejął firmę Adam Eifert Nachfolger w Stadtilm i budował tam organy do 1967 r.

Gustaw Heinze  zbudował lub przebudował około 250 organów w różnych rejonach ówczesnych Niemiec.
W naszych rejonie zachowały się organy mistrza w Sulechowie, Żarach, Gozdnicy, Lubsku, Cieplicach i w Bieniowie.
Organy budowane były w zależności od wielkości kościoła i zasobności portfela.

Organy w Bieniowie powstały w 1932 r. i noszą numer Opus 196.
W czasie wojny mocno ucierpiały. Brakuje kilku piszczałek oraz zniszczone zostały zewnętrzne ozdoby.
Przez ponad 40 lat grał na tych nie w pełni sprawnych organach Władysław Ligenza, który zmarł w 2003 r.
Nikt po nim nie odważył się na nich zagrać.

Nie zachował się dom rodziny Gustawa Heinze w Bieniowie, ale za to jest budynek po starej kuźni.
Kuźnia została jeszcze przed wojną sprzedana, a nowi właściciele zrobili w tym miejscu piekarnię.
Obecnie jest to mieszkanie prywatne.
 

mk
 

 

Przed wojną

1946 r.

2011 r.

2020 r.

2014 r.

Opus 196

Reklama firmy

Organy w Cieplicach - Jelenia Góra. 2018 r.

Katalog firmowy

Siedziba firmy w katalogu firmowym

foto: mk

źródło:
              - Orgelreisen durch die Mark Brandenburg. Wolf Bergelt, Chrisian Muhrbeck
             - https://zabytkoweinstrumenty.wordpress.com/2020/08/30/5408
             - https://second.wiki/wiki/gustav_heinze
             - http://www.kindheit-und-politik.de/02_ochsenjunge.htm
             -  Sorau N.-L. und Umgebung in Wort und Bild 1908

 

 

Strona główna